تجزیه و تحلیل اقتصادی میزان مصرف انرژی در تولید محصولات مختلف زراعی شهرستان مرند

یکی از پیامدهای توسعه، افزایش مصرف انرژی در بخش کشاورزی است که منجر به ناپایداری کشاورزی می گردد. یکی از روش های بسیار مفید در تحلیل و ارزیابی پایداری کشاورزی، استفاده از انرژی به عنوان ابزار محاسبه می باشد. در این تحقیق که در سال زراعی 87- 86 در شهرستان مرند انجام گرفته است، میزان کارایی و بهره وری انرژی برای دو محصول گندم و گوجه فرنگی محاسبه شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که در هر دو محصول بیشترین سهم مصرف انرژی، مربوط به کود شیمیایی (به ویژه کود اوره) بوده است. همچنین نتایج نشان داد که بیشترین کارایی (نسبت) انرژی، مربوط به گندم و درمزارع بزرگ (سطوح بالاتر از 3 هکتار) با متوسط 2/3 و کمترین میزان کارایی انرژی، مربوط به گوجه فرنگی و در مزارع متوسط (سطوح بین 6/0 تا 5/1 هکتار) با متوسط 62/0 بوده است. نتایج حاصل از بهینه سازی مصرف انرژی با استفاده از مدل برنامه ریزی خطی نشان داد که زارعین می توانند با همان میزان نهاده ولی با مدیریت بهتر و کاراتر و استفاده بهینه از منابع تولید، به طور متوسط میزان عملکرد گندم را 7/40 درصد و عملکرد گوجه فرنگی را 8/26 درصد در منطقه افزایش دهند و سطح موجود بهره وری نیز با کاهش انرژی ورودی به سیستم تولید گندم و گوجه فرنگی به ترتیب، به طور متوسط به میزان3/33 درصد و 5/44 درصد در منطقه می تواند حاصل شود. جهت بهبود شاخص های انرژی در تولید گندم و گوجه فرنگی در شهرستان مرند، پیشنهاد می شود با برگزاری کلاس های آموزشی و چاپ بروشور برای کشاورزان، روش های صحیح در مصرف نهاده ها و استفاده از ماشین ها آموزش داده شود.